Pasurimi nga nafta përhapi vehabizmin
Me përfitimin nga nafta siç ka shkruar edhe dijetar francez Gilles Kepel, qëllimet saudite ishin "arritur dhe vehabizmi u përhap në gjithë botën myslimane ... në "vehabizëm" islam", duke zvogëluar kështu "mospajtimet brenda fesë" dhe duke u bërë "në një zë të vetëm brenda fesë", një lëvizje e cila do të tejkalojë ndarjet kombëtare. Miliarda dollarë -dhe vazhdojnë- të investohen në këtë manifestim të fuqisë së butë.
Ishte një përzierje e miliarda dollarëve të projektit dhe dëshirës së sauditëve të mbanin nën kontroll myslimanët sunnitë dhe për të çuar përpara interesat e Amerikës, pasi tashmë ishte ngulitur vehabizmi edukativ, shoqëror dhe kulturor në të gjitha tokat islame që solli në jetë një varësi të politikës perëndimore në Arabinë Saudite, një varësi që ka qëndruar që prej takimit në mes të Abd al-Aziz me Presidentin e SHBA-ve Roosevelt, në një anije luftarake amerikane e deri sot.
Perëndimorët po shikonin në Mbretërinë dhe vështrimi i tyre u mor nga pasuria, nga modernizmi në dukje, nga udhëheqja e vetëquajtur e botës islame. Ata zgjodhën të mendonin se Mbretëria është lakmi për imperativat e botës moderne dhe menaxhmenti i islamit sunnit do të bëjë që edhe Mbretëria të bëhet moderne.
Por Ikhwani saudit iu qas islamit dhe nuk vdiq në vitet e 30-ta. Ajo u tërhoq, por mbajti pushtetin e saj mbi pjesët e sistemit, kështu është kualiteti që vërejmë sot në qëndrimin karshi ISIS-it.
Në anën tjetër ISIS-i është thellësisht vehabistë. Ndërkaq, në anën tjetër, ajo është ultra radikale në një mënyrë më ndryshe. Kjo mund të shihet si një lëvizje korrigjuese në vehabizmin bashkëkohor.
ISIS është një lëvizje "post-Medina": kjo gjë vërehet tek dy kalifatet e para, në vend se vetë Profetit Muhammed, si një burim i rivalitetit dhe kjo forcë e mohon pretendimin e sauditëve për autoritet për të sunduar.
Ashtu siç monarkia saudite lulëzoi kur doli nafta, kërkesa e Ikhwan fitoi terren (pavarësisht fushatës për modernizim të Mbretit Faisal). "Qasja Ikhwan" gëzonte -dhe akoma gëzon- mbështetjen e shumë burrave dhe grave të shquar e dijetarë. Në një kuptim, Osama bin Laden ishte pikërisht përfaqësues i një lulëzimi të qasjes Ikhwan.
Sot, ISIS është duke minuar legjitimitetin e Mbretit, dhe ky legjitimitet nuk shihet të jetë problematik por më tepër si një kthim në origjinën e vërtetë të projektit saudit-vehabist.
Në menaxhimin e përbashkët të rajonit nga sauditët dhe Perëndimi dhe në ndjekje të shumë projekteve të përbashkëta ( kundërvënien ndaj socializmit, Ba'atizmit, Nasserizmit, sovjetikëve dhe ndikimit iranian), politikanët perëndimor kanë theksuar se ata kanë zgjedhur Arabinë Saudite (pasurinë, modernizmin dhe ndikimin), por ata kanë zgjedhur që të injorojnë ndikimin e vehabizmit.
Tek e fundit, lëvizjet më radikale islamike u perceptuan nga shërbimet e inteligjencës perëndimore, si më efektive në rrëzimin e Bashkimit Sovjetik në Afganistan dhe në luftimet për dhe jo në favor të liderëve dhe shteteve në Lindjen e Mesme.
Pse duhet të jemi të befasuar ne, që nga mandati i Princit Bandar të Arabisë Saudite, perëndimorët për të menaxhuar rebelimin në Siri kundër Presidentit Assad është dashur të shfaqin llojin e dhunës si të aktivistëve neo-Ikhwan, një lëvizje nga ISIS me ushtrinë që ngjallë frikën? Dhe pse duhet të befasohemi ne -kur dimë shumë pak për vehabizmin- që rebelët 'e zbutur' në Siri do të bëhen më të rrallë se një njëbrirësh mitologjik?
Pse pra duhej që ne të imagjinonim se vehabizmi radial do të krijonte një të moderuar?Ose pse duhet të imagjinojmë se një doktrinë e "Një lideri, një autoriteti një xhamie: ndiqeni këtë rregull ose do të vriteni", në fund të fundit do të çojë në modelim apo tolerancë?
Ose ndoshta, ne kurrë nuk kemi imagjinuar.
Përgatiti: lajmi
_________________________
Shkëputur nga Artikulli: "Nuk mund ta kuptoni ISIS-in nëse nuk e dini historinë e vehabizmit në Arabinë Saudite".