Degëzimi i harixhitëve

Kanë shumë nëngrupe, [25] por grupet kryesore të tyre janë:

- 1). Ezrekitët

Sipas të dhënave, ezrekitët qenë sekti më rigoroz dhe më ekstrem nga harixhitët. Themelues ishte Nafi' ibn El-Ezreka, i cili vdiq në luftëra me pushtetin qendror në Huzistan në vitin 60 h.. Ky sekt është ndjekur rigorozisht nga emevitët. Sekti ezrekit ishte ekstreme dhe të gjithë mëkatarët janë, sipas tyre, jomusliman dhe janë të mallkuar amshueshëm. [26] Të gjithë ata që e kundërshtojnë këtë grupë, duhet të ekzekutohen. [27]

- 2). Sufritët

Paraqiten në fillim të hilafetit të Jezidit, me Ebu Bilal Mirsadin. Ky me një grup simpatizuesish e lëshoi Basrën dhe u vendos në Huzistan, duke u ndarë nga Bashkësia, të cilën filloi ta quajë të pafe, kurse pushtetit ta quajë eksploatues. Ishin më tolerant se ezrekitët dhe dallonin shumë nga ata. [28]

- 3). Nexhdeitët

Nezhdeitët janë pasues të Nexhde ibn Uvejm El-Haruri, dhe rezultat i përçarjes së ezrekitëve dhe reaksion ndaj ekstremizmit të tyre. Mendonin se një i vetmi gabim nuk e bën njeriun jomusliman, por vetëm përsëritja e mëkatit. Ky sekt nuk pajtohej me legjitimitetin e vrasjeve politike. [29]

- 4). Ibaditët

Themelues të ibaditëve janë Abdullah ibn Jahja (sipas disave Abdullah ibn Abad Et-Temimi [30]), organizator dhe lider ushtarak, dhe Ebu Hamza, teoricien dhe mendimtar. Ibaditët ishin më tolerant dhe bashkëvepronin edhe me sekte tjera. [31]

Ibn Ibadi do të pohojë se muslimanët jashta grupit të tyre janë jobesimtarë, por jo edhe politeistë. Me këta mund të martohet ibaditi dhe mund të trashëgojnë pasurinë. [32] Vendi i muslimanëve joharixhitë konsiderohet si vend i tewhidit, kurse mëkatarët e mëkateve të mëdha i quajnë muwehhidunë, d.m.th. ata që besojnë në Njëjësinë e Zotit, por nuk i quajnë edhe besimtarë. [33]

Autor: Nexhat IBRAHIMI

_________________________

Shkëputur nga Artikulli: "Harixhitët - sekt i hershëm islam".

[25] - Gjerësisht për harixhitët dhe grupiet e tyre lexo: El-Esh'arij, Kitabu mekalat'il-islamijiin, op. cit., fq. 86-130.
[26] - H. Laoust, op. cit., fq. 44-45 dhe 50. Esh-Shehrestani, op. cit. 118. S. Tuajmeh, op. cit., fq. 148-149. H. Fahuri - H. Xherr, I, op. cit., fq. 138.
[27] - Fahrudin Razi, Traktat o sektama (I'tikadatu fireki'l-muslimin ve'l-mushrikin), komentoi: Taha Abdurreuf Sa'd dhe Mustafa Huverij, Islamska Misao, nr. 72/1984, Sarajevë, fq. 24. El-Esh'arij, Kitabu mekalat'il-islamijiin, op. cit., fq. 87.
[28] - H. Laoust, op. cit., fq.43-44 dhe 51. Esh-Shehrestani, op. cit., fq. 137. Ebu Zehreh, Tarih ..., op. cit., fq. 76 e tutje. A. Emin, Fexhr, op. cit., fq. 261. El-Esh'arij, Kitabu mekalat'il-islamijiin, op. cit., fq. 89 ...
[29] - H. Laoust, op. cit., fq. 46 dhe 51. Esh-Shehrestani, op. cit., fq. 122 ..., Ebu Zehreh, Tarih ..., op. cit., fq. 74 e tutje. A. Emin, Fexhr, op. cit., fq. 260.
[30] - Ebu Zehreh, Tarih ..., op. cit., fq. 78.
[31] - Gjerësisht: A.M. El-Gurabi, op. cit., fq. 268-271. H. Laoust, op. cit., fq. 43-53. Esh-Shehrestani, I, op. cit., fq. 134 e tutje. Ebu Zehreh, Tarih ..., op. cit., fq. 78-79.
[32] - A. Emin, Fexhr, op. cit., fq. 261.
[33] - Kenan Čemo, Haridžijske sekte i njihova misao prema Šehrestaniju - el-Mukrimiyye, el-Ma'lumiyye, el-Medžhuliyye, el-Ibadiyye, sipas: www.znaci.com.
Sipas tyre Allahu është ai që i krijon veprat njerëzore. Ky sekt lejon dënimin e fëmijëve politeistë nga hakmarrja, por mendojnë se edhe këta fëmijë do të futen në xhennet. Sipas: www.znaci.com.
Nënsekti ibadije ka disa nënsekte tjera:
1. El-Hafsijje- Lider i këtij grupimi është Hafs ibn Ebi'l-Mikdam, i cili fillimisht ishte me ibaditët. El-Esh'arij, Kitabu mekalat'il-islamijiin, op. cit., fq. 102.
2. El-Harithijje - janë pasues të El-Hart el-Ibadijje. Për shkak të çështjes së predestinimit, El-Haris do t'u bashkangjitet mësimit mu‘tezilit. El-Esh'arij, Kitabu mekalat'il-islamijiin, op. cit., fq. 104.
3. El-Jezidijje - janë pasuesit e Jezid ibn Unejsit. Kah fundi i jetës do të deklarojë se sheriati do të derogohet. Sipas: www.znaci.com. El-Esh'arij, Kitabu mekalat'il-islamijiin, op. cit., fq. 103.