Formimi i harixhitëve

Harixhitët janë sekti më i hershëm filozofik dhe fetaro-politik [1] dhe lidhet drejtpërdrejt me halifin e katërt musliman, Ali ibn Ebi Talibin dhe çështjen e pranimit të arbitrazhës nga ana e Aliut r.a., të ofruar nga guvernatori i Sirisë, Muavij ibn ebi Sufjan. [2]

Periudha e parë e harixhitëve karakterizohej me jotolerancë, fanatizëm dhe ekskluzivitet, të manifestuara në politikë përkatëse të ngritur thuajse deri në dogmë, të përcjellur me metoda dhune. Disa shkencëtarë sektin harixhit e kanë quajtur sekt të rrezikshëm politiko-religjioz. [3]

Rëndësia e studimit të sektit harixhit në aspektin akaidologjik dhe juridik qëndron, ndër të tjera, edhe për shkak se formuluan pyetjet që kishin të bëjnë me teorinë e hilafetit, kurse në aspektin e historisë politike, qëndron në atë se vazhdimisht shqetësonin masën dhe pushtetin me rebelime të shpeshta e fanatike. Po ashtu, me rolin e tyre destruktiv, ndikuan që edhe pa dashtë t'i ndihmojnë fitores së Muaviut kundrejt Aliut r.a. dhe fitores së abasitëve kundrejt emevitëve. [4]

Autor: Nexhat IBRAHIMI

_________________________

Shkëputur nga Artikulli: "Harixhitët - sekt i hershëm islam".

[1] - Filip Hiti, op. cit., fq. 234.
Edhe H. Fahuri- H. Xherr pohon se "harixhitët janë sekti i parë politik dhe fetar që u paraqit në islam". Sipas: Hana Fahuri - Halil Xherr, Tarih'ul-felsefeti'l-arabijjeti, I, botimi III, Bejrut, 1993, fq. 137.
[2] - Kharijism - The earliest religious sect of Islam: www.princeton.edu/~batke/itl/denise/kharijis.htm.
[3] - H. Laoust, op. cit., fq. 43. Abdulbakiy Golpinarli, Tarih Boyunca islam mezhebleri ve siilik, botimi II, Kum, Iran, 1411 h./1991, fq. 184.
[4] - N. Smailagic, Leksikon, op. cit., fq. 240. Abdulhalim Mahmud, op. cit., fq., 133-138.